🌏📰📌🔎 СЭРГЭХ СОНУННАР:
Соргу дугуй, барҕа баардый!
Бүгүн ахсынньы ый 21 күнэ, чэппиэр.
🆕 Соҕуруу Корея Йонсей университетын учуонайдара 4 саастаах оҕо аҥардас хараҕын ойуутунан бу оҕоҕо аутизм ыарыыта көбөр кыахтааҕын-суоҕун быһаарар ньыма тобулбуттар, онуоха искусственнай өйү туттубуттар. Киһи хараҕа — мэйии сиэркилэтэ эбит, сетчатка уонна көрөр иэйиибит ньиэрбэтэ төрүөхпүтүттэн түөрт сааспытыгар диэри сайдар уонна хаһан да уларыйбат, дьэ ол ойуута мэйиибит хайдах тутуллааҕын, ону таһынан аутизм курдук ыарыылар баалларын ырылаччы көрдөрөр. Туоһулуур соруктаах учуонайдар 958 оҕо хараҕын хаартыскаҕа хатаабыттар, искусственнай өй таһаарбыт түмүгүн кытары оҕо туругун тэҥнээбиттэр. Кырдьык, искусственнай өй биир да сыыһа диагноз биэрбэтэх.
🆕 Пифагор теорематын, бука, оскуолаҕа сылдьан үөрэппиккит буолуо, үс муннук икки кылгас өрүттэрин (катеттарын) квадрата гипотенузатын квадратыгар тэҥ диэн формула баар буолара — а²+ b²= c², биһиги сахалар ону «теорема пифагора» да диэбэтэрбит, ити формуланы биир үксүн сарай туттарбытыгар туһанааччыбыт, «египетскай үс муннук» да диэччибит 3²+4²=5². Дьэ ол теоремабытын ончу даҕаны Пифагор айбатах эбит археологтар туоһулууллар. Кинилэр Пифагор төрүүр чинчитэ, сыта да суох эрдэҕинээҕи кэмнэргэ Былыргы Вавилон цивилизациятын таас табличкаларын булан ыллылар, онно ити формула хайы-үйэ туттулла сылдьыбытын туоһулуур суруктар бааллар эбит. Пифагор ону билэн, истэн бэйэтин цивилизациятыгар сырдаппыт, киэҥник тарҕаппыт эрэ өҥөлөөх буолан тахсар.
🆕 Ыарыы биллибэтинэн-көстүбэтинэн элбээн ылар быһыылаах. Быйыл кыһыммыт даҕаны, эмискэччи сылыйан, соһуччу тоҥорон, дьон хайдах таҥныаҕын быһаарбакка балыйтаран ыалдьаллара буолуо. Сорох оскуолаларга карантиннар эҥин саҥа уһулуннулар. Арай Санкт-Петербург куоракка, ыарыы күүһүрэн, маасканы кэтэр режим хаттаан эргиллибит. Онон Саҥа Дьылы Питерга атаарары былааннаабыт буоллаххына, мааскаҕын эрдэттэн хааччын, хайа баҕар тэрээһиҥҥэ маасканы кэтэри ирдиир буолбуттар.
🆕 Бэрэсидьиэммит быыбара чугаһаатар чугаһаан, күн аайы ол туһунан сонуннар син биир тиһиллэ тураллар. Билиҥҥи туругунан ЦИК-кэ 16 киһи бэрэсидьиэҥҥэ хандьыдаат быһыытынан суруйтардылар диэн иһитиннэрдилэр. Кимнээхтэрэ чопчу биллибэт, арай олортон биирдэстэрэ билиҥҥи бэрэсидьиэммит Путин уонна ЛДПР баартыйаттан Леонид Слуцкай турумматара биллэр. Санаттахха, 90-с сыллартан хас быыбар аайы ЛДПР баартыйаттан Жириновскай турунар буолара, кини былырыын бу олохтон туораабыта
🆕 2024 сыл бастакы күнүттэн айах ииттэр муҥутуур кыра кээмэй (прожиточный минимум) Саха сиригэр 23 334 солкуобайга тэҥнэһиэ. Нэһилиэнньэ араҥатынан араардахха — үлэһит дьон кээмэйдэрэ — 25 434 солкуобай, биэнсийэлээхтэр — 20 067 солк., оҕолор — 23 801 солк. буолар.
🆕 Виктор Рассадин Азия уонна аан дойду чемпионаттарыгар уонна 2024 сыллааҕы олимпиада сүүмэрдэнэр турнирдарыгар Таджикистан аатыттан кыттыа диэн иһитиннэрдилэр. Санаттахха, Путин Арассыыйа спорстменнара ханнык да дойду аатыттан буоллун, бэйэлэрин спортивнай ситиһиилэрин туһугар төһө кыалларынан кытта сатыылларын биһириирин биллэрбитэ. Онон, Рассадиҥҥа ситиһиилэри баҕарыаххайыҥ!
🆕 Чурапчыга 30-40 тыһыынча сыла анараа өттүгэр олоро сылдьыбыт харамайдар кырамталарын буллулар. Археологтар этэллэринэн, дюктайскай култуура кэминээҕи (плейстоцен уонна неоген эрата дииллэр даҕаны, билбит суох ол туохтара эбитэ буолла) булумньулар, онон олус туһалаах булумньу, салгыы үлэ барыа дэһэллэр. Булуллубут кырамталарга сэлии уҥуоҕа чопчу баара биллэр, ону таһынан хас да биллибэт кыыл төбөтүн уҥуохтара бааллар эбит. Дьиибэтэ диэн, сэлии уҥуоҕун киһи туһана сылдьыбыт суола баар эбит (ол аата киһи мунньубут, туохха эрэ тутта сылдьыбыт буолуон сөп эбит).
Биир аан сабыллан хатаннаҕына, иккис аан хайаан да күлүүһэ төлөрүйэр, бэйэҥ арыйаргын көһүтэр! Ситиһиини!
Сонуннары тистэ, тылбаастаата:
ДьолуКуус
